Me 2 korrik të vitit 1816 një fregatë franceze pas disa viteve udhëtim, për të kryer një mision për të cilin ishte dërguar, pengohet në cekëtinë pranë brigjeve Nouadhibou në Mauritania, për shkak të paaftësisë së kapitenit të saj. Pas disa tentativash të dështuara për ta shtyrë atë në detë të hapur ku mund të lundronte, vendosin ta braktisin.
Por, vendimi për ta braktisur solli disa probleme të reja, varkat e shpëtimit nuk arrinin të merrnin të gjithë ekuipazhin. Megjithatë, ata që drejtonin i dhanë një “zgjidhe” edhe këtij problemi, vendosen të ndërtonin një trap provizor dhe ta rimokonin pas varkave të shpëtimit. Ata që merrnin vendimet hipen në varka dhe pasagjerëve të thjeshtë u takoi të hipnin në trap, dhe kështu filloi evakuimi nga anija ku kishte ngecur për shkak të kapitenit dhe drejtuesve të saj. Jo shumë kohë pas nisjes, trapi filloi të zhytet në ujë dhe të kërcënonte jetët e atyre që gjendeshin në të, por, edhe të atyre që gjendeshin në varkën rimorkuese.
Dha ja, përsëri vjen “zgjidhja” e vendimmarrësve, ‘të priten konopët përndryshe do vdesim të gjithë’. Dhe me këtë vendim përfundimtar, trapi braktiset në mëshirë të fatit. Vetëm pak ditë pas braktisjes, sipas të dhënave, janë verifikuar rastet e para të kanibalizmit. Anija Argos e nisur për t’i shpëtuar mbërrin me shumë vonesë, dhe mes 149 pasagjerëve arrin të shpëtojë vetëm 15 prej tyre. Shkaktari i tragjedisë, kapiteni Chaumareys, sipas ligjeve të kohës duhej ekzekutuar për shkak të braktisjes së anijes dhe të pasagjerëve, por, ja del vetëm me pak vite burg. Atoritetet u bëjnë presion mediave të kohës që kjo ngjarje të mos bëhet publike dhe kjo histori të marrë fund.
Kur të gjithë mendojnë se është mbyllur sipari i aktit të fundit të kësaj drame, piktori ri, Théodore Géricault, pasi pyeti disa të mbijetuar, vendos të nisë karrieren duke hapur një sipar të ri dhe t’i tregojë botës, përmes pikturës së tij, se çfarë ndodhi me të vërtet në trapin e meduzës. Vepra e tij ngjan më shumë si një klithmë për të mos u harruar se sa një klithmë për t’u shpëtuar.
Kam dashur ta rikujtoj këtë histori, sepse, me asgjë tjetër nuk ngjason më shumë Shqipëria sot, se sa me trapin e meduzës. Një vend i cili i ka të gjitha mundësitë për lundrim, por, për shkak të drejtuesve të saj, (dhe nuk e kam fjalen vetëm për ata që drejtojnë sot,) gjendet e ngecur cekëtinë. Në cekëtinë e mendimi, në cekëtinë morale, në cekëtinë shpirtërore, në cekëtinën e një vizioni për të ardhmen. Një cekëtinë që detyron çdo pasagjer ta braktisë këtë anije. E prapëseprapë, ky evakuim nuk është i barabartë për të gjithë, sepse, shkaktarët e tragjedisë largohen me mjete të sigurta dhe nuk mbajnë përgjegjësi për veprimet e tyre, kurse ne të tjerët, ndërsa presim ndihmën e ndërkombëtarëve, jepemi pas kanibalizmit me shpresën për të mbijetuar.
Pas gjithë kësaj, a do të gjendet vallë ndonjë Artist që ta përjetësojë tragjedinë tonë?
Nga Artan SIMONI
