Hyacinthe Hecquard (Iasint Ekuar), konsull i Francës në Shkodër, Kalorës i Legjionit të Nderit, në librin e tij “Histoire et Description de la Haute Albanie ou Guégarie, 1858 – Historia dhe përshrkimi i Shqipërisë së Sipërme ose Gegëri, 1858”, përshkruan me hollësi Shqipërinë e veriut të asaj kohe.
Hecquard ka arritur të përkthejë nga shqipja në frëngjisht këngët e dasmave shqiptare të asaj kohe.Gjatë rrëfimit të traditave dhe zakoneve tona, autori thotë se nuses së Shqipërisë së veriut, qoftë ajo myslimane apo katolike, i këndohet (recitohet) nga shtëpia e saj deri tek ajo e burrit. Për çdo etapë të dasmës, ka një këngë të veçantë, e cila këndohet vetëm nga gratë.
Ja disa nga këngët :
Nje natë para se nusja të shkojë tek burri: “Uluni, o male, uluni, që hana të lindë e të ndriçojë këtë mramje të bukur. Nusja jonë âsht eduku prej nanës saj; ajo i ka thanë : Për besën time, oj vajzë, duje e respektoje vjehrrin. – Për shpirt tim, oj nana ime, rri e qetë, do ta due e respektoj, sepse âsht ai që më ka dhuru për burrë një djalë të ri e të bukur.”
Kur krushqit vijnë dhe marrin nusen: “Që rruga juej qoftë e lumtun, o miku ma i vjetër; bani kryqin dhe kthehuni nga e djathta (Fragment për katolikët). Në qoftë se ju sillni një nuse të bukur, reçeli dhe karamelet që do ju dhurojna, qofshin të ambla për zemrën tuej; por në qoftë se ju sillni një nuse të shëmtue e deformue, reçeli ju qoftë i hidhun (helm).”
Gjatë rrugës kur vjen nusja: “Nusja âsht rrugës, një lule po çel; nusja âsht në prag të derës, një lule mban aromë të mirë; nusja âsht në oborr, si një lule e lumtun; nusja po ngjit shkallët, balli i saj âsht i bardhë si jasemini; ajo âsht në banket, qafa e saj anohet si një zambak. Mos qaj oj nuse. – Kam qa mor burri im, sepse mu desht me u nda me babën e kurrë nuk do jetoj mâ te ai.”
Kur shoqëruesit e nuses largohen: “Ndaluni, o vllazën, ndaluni! Nusja ka me ju kërkue diçka; Ndaluni, ndaluni! Përshnetni për mue babën dhe vlleznit e mi; Ndaluni, ndaluni! Përshnetni për mue nanën e motrat e mia; Thujuni atyne që kurrë zemra ime nuk ka me i harrue; Ndaluni, ndaluni! Thujuni atyne që çdo mramje flladi ka me u sjellë lutjet që do i baj Zotit për ata; Ndaluni, ndaluni!”
Kur shpallet ardhja e nuses: “A je humbun; çfarë kërkon oj nuse? – Derën e burrit. – Çfarë ke me më dhanë që ta tregoj oj nuse? – Kmisha të qëndisuna e të palosuna mirë, o burri im. – Për këto, nuk të falenderoj, se pa t’pytun kam me i marrë, oj nuse!”
Kur i ngrejnë vellon nuses: “O sa e bukur âsht nusja! Zoti e ruajt!/ Balli i saj âsht i gjanë e i gjatë! O Zot!/ Vetullat e saja janë si ylberi! O Zot!/ Sytë e saj janë si filxhan! O Zot!/ Faqet e saja janë të kuqe! O Zot!/ Goja e saj âsht si një kuti e artë! O Zot!/ Buzët i ka si qershi! O Zot!/ Dhambët i ka si perla! O Zot!/ Çehren e ka të bardhë si qumshti! O Zot!/ Trupi i saj âsht i hollë si një selvi! O Zot!”
